Kürtaj, kadın doğum uzmanlarının en sık uyguladığı küçük cerrahi müdahalelerden biridir. Kürtajın anlamı kazımak olmasına rağmen, günümüzmodern tıbbında keskin metal küretler neredeyse tamamen terk edilmiştir. Günümüzde en sık vakum aspirasyon yöntemi ile kürtaj
yapılmaktadır.Gebelik sonlandırması sosyal, ekonomik veya duygusal nedenlerle gerçekleştirilmektedir.Kürtaj, en sık istenmeyen gebeliklerin tahliyesi amacıyla uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra düşüklerde kanamanın acilen durdurulması amacıyla da kullanılabilir. Ayrıca, hormonal dengesizlik ve adet kanaması düzensizliklerinde kanamanın nedenini araştırmak ve tedavi
etmek için biyopsi amaçlı yapılan kürtaj işlemleri vardır. Bu tür bir kürtajda, tanıyı koymak için alınan doku, inceleme için, patoloji laboratuvarına gönderilir.
Kürtaj, küçük bir cerrahi müdahale olmakla birlikte dikkatli yapılması ve özen gösterilmesi gereken bir işlemdir. Teknik olarak ikiye ayrılabilir.
Annenin, dirençli kalp yetmezliği, pulmoner hipertansiyon, ciddi hipertansiyona bağlı damarsal hastalıklar, ağır diyabete eşlik eden organ yetmezliği ve bazı kanserler gibi ciddi hastalıklarında, anne sağlığı nedeni ile gebeliğin sonlandırılması gerekebilir.
Bebekte yaşamla bağdaşmayan anatomik ve mental anomalilerin olması durumunda, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı üç hekimin oluşturduğu konseyin kararı ve imzalı raporu ile kanunlarımıza göre 24. gebelik haftasına kadar gebelik tahliye edilebilir.
Bebeğin yaşamını kaybetmesi veya hiç gelişmemesi(bozulmuş gebelik) durumunda da kürtaj gerekebilir.
Ultrasonografik muayene ile hastanın son adet tarihine göre gebelik haftasının uygun olup olmadığı belirlenir. Kürtaj işleminde, doktorun ultrasonografik muayene ile belirlediği gebelik haftası esastır. Bu haftanın mutlaka 10. gebelik haftasını aşmamış olması gerekmektedir .En sıklıkla vakum aspirasyonu adı verilen yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemde, rahimin içerisine 4-8 mm arasında çapı olan, çok ince, bükülebilir, plastik Karman kanüllerle, bunun
da ucunu aspirasyon kaynağı olarak güvenli kilitleme sistemi içeren özel bir şırıngaya takarak vakum uygulamak ve gebelik içeriğinin aspire edilerek temizlenmesi işlemi yapılır. Bu tarz bir müdahalede kürtajla ilgili riskler minimize edilir. Şırınga ve kanüller, hastaya özel açılan, tek kullanımlık, steril malzemelerdir.
Müdahale yaklaşık 5-10 dakika kadar sürmektedir. Hasta genel anestezi aldıysa, kendine gelmesi 10-15 dakika kadar sürecektir. Müdahaleden sonra hasta servisteki odasına alınır ve
1-2 saat kadar hastane ortamında, hemşire gözetiminde dinlendirilir. Genel durumu iyi olan hasta su içmesi ve yemek yemesini takiben, taburcu edilir. Genel anestezi alan hastalarda
dinlenme süresi daha önemlidir. Kürtajdan 1 hafta sonrasında mutlaka kontrol muayenesi ve ultrasonografik değerlendirme yapılmalıdır.
Her kadın kürtaj sonrası kanama, ateş, karın ağrısı, kötü kokulu vajinal akıntı gibi belirtiler durumunda acilen hekimine başvurması konusunda bilgilendirilmelidir. Bunların dışında operasyondan 1 hafta sonra kontrole çağrılmalıdır.
Kürtajdan ortalama 30-35 gün sonra regl kanaması görülür. Bazı kadınlarda kürtaj sonrası 20 güne kadar uzayan vajinal kanama olabilir. Bu kanama lekelenme şeklinde az miktarda
olabileceği gibi, aralıklarla daha yoğun devam edebilir. Normalde de yaşanılan bir klinik durumdur. Ancak 1. Hafta sonrasında devam eden vajınal kanamalar ultrasonografi ile
değerlendirilmelidir. Kontrolde rahim içi düzenli izlendiği durumda devam eden vajinal kanamalarda çoğunlukla ek müdahaleye gerek yoktur.
Kürtaj sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilecek kanamalar nedeniyle rahim zedelenmelerinin ve enfeksiyon riskinin önüne geçebilmek adına 15 gün cinsel perhiz yapılmalıdır. 15 gün boyunca cinsel ilişki denemesi yapılmaması sonrasında bir adet döneminin de atlatılması ile birlikte tekrar gebe kalmak isteniyorsa bu amaçla cinsel ilişki denenebilir.
Hastalığın damarlarda belirti göstermesi sonucu özellikle bacaklardaki baldır kısmında şişlik ve ağrı gelişir. Eğer akciğer atardamarlarında belirti oluşursa hastada balgam görülebilir. Hastaneden taburcu olduktan sonra o gün evde istirahat edilmesi önerilir. İşlem sonrasında verilen antibiyotiklerin düzenli kullanılması çok önemlidir. Bütün hastalar 1 hafta sonunda mutlak suretle kontrole çağrılır. Bu süreç içerisinde hasta duş şeklinde banyo yapabilir. Vajinal kanaması devam ettiği için, enfeksiyondan korunmak adına küvet banyosu, havuza ve denize girmek, sauna, hamam, kaplıcaya gitmek gibi uygulamalardan kaçınılması uygundur. Aynı nedenle ilk iki hafta cinsel
temastan kaçınılması da önerilir. Eğer kanama yoğun bir şekilde devam ediyorsa bu yasak, 3.haftaya kadar uzayabilir. Herhangi bir ağrısı ve kanaması olmayan hasta, kürtaj işleminden bir hafta sonra yapılan kontrol muayenesinden sonra normal hayatına dönebilir. Kürtaj işleminden 2 hafta gibi kısa
bir süre sonra bile ovulasyon(yumurtlama) başlayabileceğinden, yeni bir gebelik istenmiyorsa etkili bir korunma yöntemi işlemden hemen sonra uygulanmaya başlamalıdır.Kontrol muayenesinde kullanılacak kontraseptif yöntem belirlenir. Hasta müdahale sonrasındaki ilk adetini 4 ile 6 hafta içinde olacaktır.
Annenin, dirençli kalp yetmezliği, pulmoner hipertansiyon, ciddi hipertansiyona bağlı damarsal hastalıklar, ağır diyabete eşlik eden organ yetmezliği ve bazı kanserler gibi ciddi hastalıklarında, anne sağlığı nedeni ile gebeliğin sonlandırılması gerekebilir. Bebekte yaşamla bağdaşmayan anatomik ve mental anomalilerin olması durumunda, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı üç hekimin oluşturduğu konseyin kararı ve imzalı raporu ile kanunlarımıza göre 24. gebelik haftasına kadar gebelik tahliye edilebilir. Bebeğin yaşamını kaybetmesi veya hiç gelişmemesi(bozulmuş gebelik) durumunda da kürtaj gerekebilir.
