Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığı, vücudun gluten içeren yiyeceklere karşı aşırı duyarlılık göstermesi sonucu oluşan bir otoimmün bozukluktur. Gluten, buğday, çavdar ve arpa gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Çölyak hastaları bu gıdaları yediklerinde bağışıklık sistemi anormal bir tepki verir ve ince bağırsağın iç yüzeyini zarar verir. Bu durum, yiyeceklerin emilimini engeller ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Çölyak Hastalığının Belirtileri

• Karın ağrısı, gaz ve şişkinlik

• Kronik ishal veya kabızlık

• Kilo kaybı

• Yorgunluk ve halsizlik

• Deri döküntüleri (Dermatitis herpetiformis)

• Demir eksikliği anemisi

• Kemik veya eklem ağrıları

• Ağız içi yaralar

• Nörolojik semptomlar (baş ağrısı, dengesizlik, nöropati gibi)

Çölyak hastalığı genellikle genetik faktörlerle ilişkilidir. Ancak, bazı çevresel tetikleyiciler de (örneğin, bir enfeksiyon) hastalığın başlamasına neden olabilir. Ailede çölyak hastalığı öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.

Çölyak hastalığının tanısı genellikle şu adımları içerir:

• Kan Testleri:

  Özel antikor testleri, çölyak hastalığının belirtilerini gösterir.

• Endoskopi ve Biyopsi:

  İnce bağırsaktan doku örnekleri alınarak hasarın derecesi değerlendirilir.

• Genetik Testler:

  Çölyak hastalığıyla ilişkili genetik markörlerin varlığı kontrol edilebilir.

Çölyak hastalığının tek etkili tedavisi ömür boyu sürdürülen bir glütensiz diyet uygulamaktır. Bu, gluten içeren tüm gıdaların diyetten çıkarılmasını gerektirir. Glütensiz diyetle, ince bağırsak hasarı iyileşebilir ve semptomlar düzelebilir.

• Glüten Alerjisi ve Çölyak Farkı:

  Glüten alerjisi, vücudun gluten içeren yiyeceklere karşı geçici bir reaksiyonudur ve genellikle kendi kendine düzelir. Çölyak hastalığı ise ömür boyu süren bir durumdur ve glütensiz diyet gerektirir.

• Dikkatli Beslenme:

  Glütensiz diyet, çapraz kontaminasyon risklerini de dikkate alarak titizlikle uygulanmalıdır.

Çölyak hastalığının yönetimi, hastaların yaşam kalitesini büyük ölçüde iyileştirebilir. Hastalık tanısı konduktan sonra uygun diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle birçok kişi sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.