Kleptomani, kişinin kontrol edilemeyen ve karşı konulamaz bir şekilde çalma isteğiyle mücadele ettiği bir zihinsel sağlık durumudur. Bu durum, genellikle dürtü kontrol bozukluğu olarak sınıflandırılır ve kişiler, çalma eylemlerinden pişmanlık ve suçluluk duyarlar. Özellikle, kleptomani hastaları, çalmak istediklerini bilinçli olarak yanlış bulmalarına rağmen, bu dürtüye karşı koyamazlar. Hırsızlık sonrası suçluluk, utanç ve stres hissi sıkça yaşanır ve birçoğu çaldıkları eşyaları iade etme, bağış yapma veya zararı telafi etme yolları arar. Öz kontrol eksikliği veya irade zaafıyla ilişkilendirilmeyen bu durum, bir sağlık sorunudur ve genellikle ilaçlar ve terapiyle tedavi edilir.. Kleptomani, kişinin çalma isteğine direnme yeteneğinin olmadığı ve istemsiz bir davranış biçimi olarak kabul edilir.
Kleptomani Nedenleri Nelerdir?
Kleptomaninin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Üzerine devam eden araştırmalar, çeşitli faktörlerin bu bozukluğun ortaya çıkmasına katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Önceden bahsedilen beyin kimyasallarının dengesizliği ve stresin yanı sıra, genetik faktörlerin de kleptomaninin oluşumunda rol oynadığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Aile öyküsünde bu tür dürtü kontrol bozuklukları veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi durumların bulunması, riski artırabilir.
Bununla birlikte, kişisel deneyimler, çevresel etkiler ve psikolojik faktörler de hastalığın gelişiminde etkili olabilir. Örneğin, travmatik olaylar, çocukluk döneminde yaşanan olumsuz deneyimler veya kişinin duygusal zorlukları, kleptomaninin ortaya çıkmasında tetikleyici bir rol oynayabilir.
Yine de, bu bozukluğun nedenleri hakkında kesin bir açıklama yapmak zor olabilir çünkü genellikle birçok farklı etkenin bir araya gelerek bu tür bir dürtü kontrol bozukluğuna yol açtığı düşünülmektedir.
Kleptomani Nasıl Teşhis Edilir?
Belirtilerinize göre teşhis edilir. Olası kleptomani belirtileri için tedaviye başvurmaya karar verdiğinizde hem fizik muayene hem de psikolojik değerlendirme yapılır. Fizik muayene semptomlarınızı tetikleyen herhangi bir tıbbi nedenin olup olmadığını belirlenir.
Hırsızlık hastalığı bir tür dürtü kontrol bozukluğu olduğundan, teşhisin kesin olarak belirlenmesi zordur.Alanında uzman psikiyatri doktorları tarafından belirli değerlendirmelere tabi tutularak tespit edilir.
Kleptomani Nasıl Tedavi Edilir?
Korku, aşağılanma veya utanç kleptomani tedavisine başvurmanızı zorlaştırsa da yardım almak önemlidir. Kleptomaniyi kendi başınıza yenmek zordur. Tedavi edilmezse kleptomani muhtemelen devam eden, uzun vadeli bir durum olacaktır.
Kleptomani tedavisi tipik olarak ilaçları ve psikoterapiyi veya her ikisini birden, bazen de kendi kendine yardım gruplarını içerir. Ancak standart bir tedavisi yoktur ve araştırmacılar hâlâ neyin en iyi şekilde işe yaradığını anlamaya çalışmaktadır. Sizin için neyin işe yaradığını bulmak için çeşitli tedavi türlerini denemeniz gerekebilir.