Kolonoskopi, kalın bağırsak ve ince bağırsağın son kısmının kolonoskop adı verilen cihaz ile değerlendirilmesi işlemidir. Bu işlem, genellikle bağırsak kanseri gibi durumların erken teşhisi ve tedavisi için kullanılır. Kolonoskopi sırasında, doktor ince ve esnek bir tüp olan kolonoskopu anüs yoluyla ilerletir ve bağırsak duvarlarını dikkatlice inceleyerek herhangi bir anormallik veya lezyon varmı kontrol eder.
Kolonoskopi ayrıca bağırsak poliplerinin tanısını ve çıkarılmasını sağlar. Polipler, kolonun iç yüzeyinde büyüyen ve zamanla kansere dönüşebilecek küçük tümörlerdir. Kolonoskopi ile polipler erken teşhis edilerek çıkarılabilir, böylece kanser gelişme riski azaltılır.
Kolonoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kolonoskopi, bağırsaklarda bulunan çeşitli rahatsızlıkların teşhis, tanı ve tedavisi için kullanılan bir tekniktir.
Aşağıdaki durumlarda kolonoskopi yapılabilir:
- Düzenli bağırsak taramaları: Özellikle elli yaş ve üstündeki kişiler için her beş yılda bir düzenli olarak yapılması önerilir.
- Makattan kan gelmesi: Makattan gelen taze kanın nedeninin belirlenmesi için yapılabilir.
- Dışkıda gizli kanın tespiti: Dışkıda gizli kan varlığının nedeninin araştırılması amacıyla kolonoskopi gerekebilir.
- Ailede bağırsak kanseri veya bağırsak polibi öyküsü bulunması: Aile öyküsünde bağırsak kanseri veya polipler bulunan kişilerin düzenli olarak kolonoskopi yaptırmaları önerilir.
- Radyolojik görüntüleme esnasında saptanan şüpheli görünümler: Radyolojik görüntüleme sonuçlarında şüpheli bulguların varlığı durumunda yapılabilir.
- Sebebi açıklanamayan karın ağrıları ve kilo kaybı: Karın ağrısı ve kilo kaybının nedeninin belirlenmesi için gerekebilir.
- Kronik ishal veya kabızlık: Kronik ishal veya kabızlık durumlarında bağırsakların incelenmesi amacıyla yapılabilir.
- Kolon divertikülü: Kolonda divertikül varlığının teşhisi ve izlenmesi için gerekebilir.
- Kan damarı anormallikleri: Bağırsaklarda bulunan kan damarı anormalliklerinin teşhisi ve tedavisi için yapılabilir.
- Anemi ve demir eksikliği: Anemi ve demir eksikliği durumlarının nedeninin belirlenmesi için gerekebilir.
- Kolon kanseri takibi: Daha önceden tanı konmuş kolon kanseri hastalarının takibi ve tedavilerinin izlenmesi için yapılabilir.
- Bağırsak poliplerinin takibi ve çıkarılması: Daha önceden tespit edilmiş bağırsak poliplerinin izlenmesi ve gerekirse çıkarılması için gerekebilir.
- İltihaplı bağırsak sorunları: İltihaplı bağırsak hastalıklarının teşhisi ve takibi için yapılabilir.
- Cerrahi olarak çıkarılması gereken alanların belirlenmesi: Cerrahi müdahale gerektiren alanların belirlenmesi için yapılabilir.
- Mukozektomi: Büyük polip ve erken dönem kanserli dokunun çıkarılması amacıyla yapılabilir.
- Polipektomi: Poliplerin çıkarılması için yapılabilir.
- Biyopsi: Şüpheli lezyonlardan doku örneklerinin alınması ve patolojik inceleme için biyopsi yapılabilir.
- Bağırsak tıkanmalarının giderilmesi: Kısmi bağırsak tıkanıklıklarının tedavisi için stent yerleştirilmesi veya yabancı cisimlerin çıkarılması amacıyla kolonoskopi yapılabilir.
Kolonoskopi Nasıl Yapılır?
Kolonoskopi işlemi, deneyimli bir gastroenteroloji uzmanı tarafından gerçekleştirilir. İşlem öncesi, doktorunuz size yapılacak işlem hakkında detaylı bilgi vererek ve olası riskler hakkında sizi bilgilendirecektir. Ardından, işlemin yapılmasına izin verdiğinizi gösteren bir onay formu imzalamanız istenecektir.
Endoskopi odasına alındıktan sonra özel bir hasta önlüğü ve tek kullanımlık kolonoskopi şortu giydirilir. Gereksiz aksesuarlar çıkarılarak işlem öncesi hazırlık tamamlanır.
İşlem sırasında, sol yanınıza yatırılır ve damar yoluyla sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Bu ilaçlar sizi rahatlatır ve işlem sırasında ağrı veya rahatsızlık hissetmenizi önler.
Doktor, kolonoskopu anüs yoluyla içeriye ilerletir ve bağırsak duvarlarını dikkatlice inceler. İşlem esnasında verilen ilaçlar nedeniyle ağrı veya sıkıntı hissetmezsiniz.
Kolonoskopi İşlemi Ne Kadar Sürer?
İşlem süresi, barsak temizliğinizin durumuna, hastalığınıza ve bağırsak yapınıza bağlı olarak değişebilir. Genellikle 15 ila 30 dakika arasında sürer.
İşlem sonrasında, doktorunuz işlem sırasında bulduğu herhangi bir lezyon veya polip hakkında size bilgi verecektir.Şüphelendiği lezyondan parça alarak patolojiye gönderilen numuneler 7-10 gün içinde raporlanacaktır.