Narsisizm Nedir?

Narsisizm terimi, Yunan mitolojisinden gelen Narcissus’un hikayesinden türetildiği söylenmektedir Narcissus çekiciliğiyle birçok kişiyi etkilemiştir.Fakat gurur ve kibirinden dolayı hepsini reddetmiştir.Bundan dolayı tanrılar tarafından cezalandırılmıştır.Su içmek için bir su kaynağına gittiğinde suda kendi yansımasına aşık olmuştur.Narsisizmin bu hikayeden geldiği söylenmektedir.

Narsistik kişilik bozukluğu (NPD), klinik olarak teşhis edilen bir ruh sağlığı durumudur. Narsist kişilik bozukluğuna sahip bireyler, ben merkezli ve genellikle kendilerini diğerlerinden üstün görme eğilimindedirler. Özgüven eksikliği, bencil davranışlar ve sürekli ilgiye duyulan aşırı ihtiyaç, narsisizmin belirtileri arasındadır. Narsistler, ego odaklı bir yaşam sürerler ve genellikle övgüye olan açlıklarıyla bilinirler.

Narsist İnsanın Özellikleri?

• Büyüklük ve aşırı güven: Narsistler kendilerini abartılı şekilde önemserler, diğer insanlardan  üstün olduklarına inanırlar.
• Kibir ve Aşağılama: İnsanları küçümserler, kendilerini en yetkin kişi olarak görme eğilimindedirler.
• Övgü ve ilgi ihtiyacı: Sürekli onay ve övgü arayışındadırlar, eleştiriye tahammülsüzdürler.
• Mükemmellik ve üstünlük fantezileri: Sınırsız güce, zekaya veya sevgiye sahip olma hayalleri kurarlar.
• Özel ve benzersiz olma: Diğerlerinden farklı ve özel olduklarına inanırlar, yalnızca benzersiz kişilerle anlaşabileceklerini düşünürler.
• İstismar: Manipülasyon ve sömürü araçlarına sıkça başvurabilirler, kişisel hedeflerine ulaşmak için başkalarını kullanabilirler.
• Empati eksikliği: Başkalarının duygularını anlamakta zorlanırlar, empati kuramazlar.
• Kıskançlık, kıskançlık ve güvensizlik: Her şeyi tehdit olarak algılarlar, kıskançlık duyarlar ve genellikle olumsuz yorumlarda bulunurlar.
• Sorumluluk duygusu eksikliği: Sorumluluktan kaçınırlar, suç ve sorumluluğu başkalarına atfederler.

Her narsist kişi, yukarıdaki özellikleri aynı yoğunlukta yaşamayabilir. Tanı koymak için doktorlar genellikle beş veya daha fazla semptomun varlığına bakarlar. Bu belirtiler, genel olarak bir kişinin narsistik özelliklere sahip olabileceğini gösterir.

Narsisizm Nedenleri?

Narsisizm kişilik bozukluğunun nedenleri konusunda birçok faktörün etkili olabileceği düşünülmektedir. 

• Çevresel ve Kültürel Etkiler: Kişinin yetiştiği çevre, kültürel faktörler ve toplumsal normlar narsistik davranışları etkileyebilir. Örneğin, aşırı rekabetçi veya ödüllendirici bir ortamda büyümek, narsistik eğilimleri tetikleyebilir.
• Erken Yaşam Deneyimleri ve Ebeveyn-Çocuk Bağı: İlk çocukluk deneyimleri, özellikle ebeveynlerle ilişki ve bağlantı, narsistik kişilik gelişiminde önemli olabilir. Örneğin, aşırı eleştiri veya aşırı övgü gibi aile içi etkileşimler narsistik özelliklerin oluşumuna katkıda bulunabilir.
• Genetik: Genetik faktörlerin, kişilik bozukluklarının gelişiminde rol oynayabileceği düşünülmektedir. Ailesinde narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerde bu durumun daha yaygın olabileceği gözlemlenebilir.
• Travmatik Deneyimler: Travmatik olaylar, ihmal, terk, istismar veya ayrımcılık gibi kötü deneyimler, narsistik özelliklerin ortaya çıkmasına yol açabilir.
• Ebeveynlerin veya Bakım Verenlerin Durumu: Zihinsel bozukluğu olan bir ebeveyn veya vasiyle yaşamak gibi aile içi faktörler, narsistik kişilik gelişiminde etkili olabilir.
• Aşırı Şımartılma veya Övgü: Aşırı övgü veya şımartılma, kişinin gerçekçi olmayan bir özdeğer algısı geliştirmesine ve narsistik özelliklerin belirmesine neden olabilir.

Bu faktörler, kişinin yaşadığı deneyimlerin birleşimiyle narsistik özelliklerin gelişmesine ve ortaya çıkmasına sebep olabilir. Tedavi açısından, genellikle terapi ve danışmanlık gibi psikolojik müdahaleler, bireyin bu özellikleri anlamasına ve yönetmesine yardımcı olabilir. Ancak tedavi süreci kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve kapsamlı bir destek gerektirebilir.

Narsistlerle Başa Çıkmanın Yolları Nelerdir?

Değersizleştirmeler, öfke patlamaları ve övünmeler narsistlerle sağlıklı bir ilişki kurmayı kolaylaştırmaz. Her zaman önce kendinizi korumayı unutmayın.  Eğer yine de o kişiye bir şans vermek istiyorsanız, kibirli görünümün arkasında aşağılanmış bir kişinin bulunduğunun farkına varın. Davranışı kişisel algılamayın. Sınırlarınızı sakin bir şekilde göstermeniz önemlidir. Bir öfke krizi karşısında kendinizi tamamen bunalmış hissediyorsanız sessiz kalmak da bir strateji olabilir. Narsist kişiye sakinleşene kadar sessizce bakın.

Narsistlerle uğraşırken daima kendi taraflarınızı düşünün. Bu kişiyle dışsal kısıtlamalar nedeniyle (örneğin iş yerinde) ilgileniyorsanız, narsist kişiyle neden zaman geçirdiğinizi kendinize sorun. Onun tanınmasını boşuna mı kovalıyorsunuz? Hangi eski kalıplarınızı kullanıyor? İlişkiye bağlı kalarak yeni şeyler denemek konusunda çok isteksiz misiniz? Özellikle birinci ve üçüncü soruya “evet” cevabı veriyorsanız aranıza mesafe koymanızda fayda var.

Narsisizm Kişilik Bozukluğunun Tedavisi Var Mıdır?

Narsistik Kişilik Bozukluğu (NKB) genellikle karmaşık bir durumdur ve tedavi gerektirebilir. Tedavi genellikle kişinin semptomlarını yönetmesine ve ilişkilerinde daha sağlıklı davranışlar sergilemesine yardımcı olabilir. Uzun süreli psikoterapi, özellikle bilişsel-davranışçı terapiler, bu süreçte etkili olabilir. Terapi, narsistik bireylerin duygusal dünyalarını anlamalarına, empati geliştirmelerine ve ilişki becerilerini artırmalarına yardımcı olabilir.  Ancak, NKB olan kişilerin tedaviye başvurması zor olabilir çünkü genellikle problemin kedileri ile alakalı olmadığını düşünürler ve  tedavi arayışı içine girmezler. Diğer eşlik eden durumlar, örneğin anksiyete, depresyon veya bağımlılıklar gibi, genellikle daha belirgin olduğunda tedavi ararlar.  NKB’nin tedavisi uzun süreli bir süreç olabilir ve kişinin kendi isteği ve çabası da önemlidir. Doğru teşhis ve terapist eşliğinde, narsistik özelliklerle başa çıkmak ve daha sağlıklı ilişkiler kurmak mümkün olabilir.