Spiral (Rahim İçi Araç)

Spiral, rahim içine yerleştirilen bir doğum kontrol yöntemidir. Küçük bir cihazdır ve hamileliği önler. Uzun süreli koruma sağlar ve çıkarıldıktan sonra doğurganlık hızla geri döner. Yan etkiler arasında adet düzensizlikleri ve hafif ağrılar bulunabilir. Doktor önerisiyle kullanılmalıdır.

Spiral, rahim içine yerleştirilen, doğum kontrol yöntemi olarak kullanılan küçük bir tıbbi cihazdır. iki sipariş çeşidi vardır ve bunlar rahim içine yerleştirildikten sonra uzun süreli koruma sağlar.

Bakır spiral (bakır içeren spiral): Rahim içine bakır iyonları salgılayarak spermin hareketini ve yumurtanın döllenmesini engeller. Doğal bir doğum kontrol yöntemi olup, hormon içermez. 5-10 yıl arası koruma sağlar.

Hormonal spiral (progesteron içeren spiral): Rahim içine progesteron hormonu salgılayarak gebeliği engeller. Rahim içindeki sıvının kalınlaşmasını önleyerek sperm hareketini engeller ve yumurtanın rahme ulaşmasını zorlaştırır. Adet kanamalarını hafifletebilir ve düzenleyebilir. Kullanılan hormonal spiral tipleri arasında levonorgestrel içerenler yaygındır. Koruma süreleri çeşide göre değişebilir, ancak 3-5 yıl arası koruma sağlar.

Bu spiral çeşitleri, doğum kontrol yöntemi olarak kadınlar arasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Spiral tercih edilirken kişisel sağlık durumu, cinsel aktivite düzeni, adet döngüsü ve diğer faktörler dikkate alınmalıdır. Spiral kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Spiral, hamileliği önlemek için etkili bir doğum kontrol yöntemidir ve birkaç mekanizma aracılığıyla koruma sağlar. İlk olarak bakır içeren spiraller rahim içine yerleştirildikten sonra bakır iyonları salgılar. Bu iyonlar, spermin hareketini engeller ve yumurtanın döllenmesini zorlaştırır. Ayrıca rahim iç duvarında hafif bir iltihaplanma oluşturarak döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesini engeller. Hormonal spiraller ise rahim içine progesteron hormonu salgılar. Bu hormon, rahim içindeki sıvının kalınlaşmasını önler ve sperm hareketini engeller. Yumurtanın rahme ulaşmasını zorlaştırır ve döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesini önler.

Spiral rahim içine yerleştirilmesiyle birlikte, rahim içindeki ortamda değişikliklere neden olur. Bakır spiral, rahim iç duvarında hafif bir iltihaplanma oluştururken hormonal spiral rahim içi sıvının kalınlaşmasını engeller. Bu değişiklikler, gebeliğin oluşmasını önleyerek koruma sağlar. Spiral, ayrıca yumurta ile sperm arasındaki etkileşimi ve döllenme olasılığını azaltır. Bazı hormonal spiraller, adet döngüsünü etkileyerek yumurtlamanın gerçekleşmesini önler, hamilelik olasılığını azaltır.

Bu mekanizmaların bir araya gelmesiyle spiral etkili bir şekilde hamileliği önler. Ancak spiral kullanımı hamilelik riskini tamamen ortadan kaldırmaz. Nadir durumlarda spiral doğru bir şekilde yerleştirilmediyse veya doğru şekilde kullanılmadıysa hamilelik oluşabilir. Spiral kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir ve spiral kullanımı sırasında düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Spiral takılma işlemi bir sağlık uzmanı, bir jinekolog tarafından yapılır ve bir muayene odasında gerçekleştirilir. Spiral takılma işlemi aşağıdaki adımları içerir:

Hazırlık: İlk etapta sağlık uzmanı ile hasta arasında bir görüşme yapılır ve hasta spiral takma süreci hakkında bilgilendirilir. Hasta, spiral takılacak rahminin konumunu, boyutunu ve şeklini değerlendirmek için bir pelvik muayeneden geçirilir. Spiral takma işlemi adet döneminin sonlarına doğru veya adet döneminin tam ortasında yapılır. Çünkü rahim o dönemde daha yumuşak ve açık olabilir.

Yerleştirme pozisyonu: Hasta, muayene masasına uzanır ve jinekolog, rahim ağzını görmek için bir spekulum (vajina açıcı) kullanarak vajina içine bakar.

Rahim ölçüsünün belirlenmesi: Jinekolog, rahmin boyutunu ve şeklini belirlemek için ölçüm aletleri kullanır. Bu, spiral boyutunun ve tipinin belirlenmesine yardımcı olur.

Rahim ağzının temizlenmesi: Rahim ağzı, steril bir çözelti veya antiseptik solüsyonla temizlenir ve dezenfekte edilir.

Spiralin yerleştirilmesi: Jinekolog, özel bir aplikatör aracılığıyla spiralin rahim içine yerleştirilmesini gerçekleştirir. Aplikatör, spiralin rahim içine doğru doğru bir şekilde yerleştirilmesini sağlar. Spiral, rahim içine yerleştirildikten sonra aplikatör geri çekilir ve spiral rahim içinde sabitlenir.

Kesme ve uçları kısaltma: Spiral yerleştirildikten sonra, spiralin dışarıya doğru uzanan iplik kısmı kısaltılır ve kıvrılır. Bu iplikler, spiral çıkarma işlemi için bir tutamaç sağlar.

Kontrol ve talimatlar: Spiral takıldıktan sonra, jinekolog spiralin doğru bir şekilde yerleştirildiğinden emin olmak için bir ultrason veya diğer görüntüleme yöntemleri kullanabilir. Hasta, spiral takıldıktan sonra nelere dikkat etmesi gerektiği ve herhangi bir olası yan etki veya komplikasyon hakkında talimatlar alır.

Spiral, adet döngüsünün sonlarına doğru veya adet döneminin tam ortasında takılır. Bu dönemlerde rahim ağzı daha yumuşak ve açık olduğu için spiral takılması daha kolay olabilir. Hamilelik riski yoksa spiral takma işlemi adet döneminin herhangi bir gününde gerçekleştirilebilir. Ancak doğum sonrası spiral kullanmak isteyenler için doğumdan sonra en az 6 hafta geçmesi önerilir.

Bu süre, rahmin iyileşmesi ve vücudun doğum sonrası döneme hazırlanması için gereklidir. Doğum sonrası spiral takılması için önerilen bu bekleme süresi, herhangi bir komplikasyonun önlenmesine ve daha güvenli bir şekilde spiral takılmasına yardımcı olabilir. Spiral takma işlemi öncesinde bir sağlık uzmanı ile görüşmek ve uygun zamanı belirlemek önemlidir.

Spiral takıldıktan sonra dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:

- İlk dönemlerde hafif kramp ve kanama: Spiral takıldıktan sonra birkaç gün boyunca hafif kramp ve az miktarda kanama olabilir. Bu normaldir ve birkaç gün içinde azalır. Şiddetli ağrı veya aşırı kanama varsa derhal bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

- Cinsel ilişkide dikkat: Spiral takıldıktan sonra cinsel ilişki yaşanabilir, ancak spiral takılma sonrası ilk birkaç gün boyunca cinsel ilişkide ağrı veya rahatsızlık olabilir. Bu durumda birkaç gün beklemek ve vücudun iyileşmesine izin vermek önemlidir.

- Spiralin yerinde olup olmadığını kontrol etmek: Spiral takıldıktan sonra düzenli olarak ( her ay adet dönemi sonrası) spiralin yerinde olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Spiral, rahim ağzından hissedilebilir bir iplikle yerleştirilir. İplikleri kontrol ederek spiralin yerinde olduğundan emin olunmalıdır. Spiralin yerinde olmadığını hissederseniz veya iplikleri hissetmiyorsanız bir doktora başvurun.

- Adet döngüsünü takip etmek: Spiral takıldıktan sonra adet döngüsünü düzenli olarak takip etmek önemlidir. Düzensiz kanamalar, aşırı kanama veya anormal vajinal akıntı varsa bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

- Enfeksiyon belirtilerini izlemek: Spiral takıldıktan sonra enfeksiyon belirtilerini izlemek gerekir. Ateş, şiddetli karın ağrısı, kötü koku, anormal vajinal akıntı gibi belirtiler varsa bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

- Sağlık kontrollerini yapmak: Spiral takıldıktan sonra düzenli sağlık kontrolü ve spiral kontrolü yapmak önemlidir. Bir sağlık uzmanı tarafından belirlenen aralıklarla kontrol edilmesi önerilir.

Spiralin çıkarılması bir sağlık uzmanı, çoğunlukla bir jinekolog tarafından yapılır ve muayene odasında gerçekleştirilir. İşlem, öncelikle hastayla bir görüşme yapılmasıyla başlar ve hasta, spiral çıkarılma süreci hakkında bilgilendirilir. Hasta, herhangi bir semptom veya sorun hakkında bilgi verir. Ardından, hasta muayene masasına uzanır ve jinekolog, rahim ağzını görmek için bir spekulum kullanarak vajina içine bakar. Spiralin yerini ve pozisyonunu belirlemek için ultrason veya diğer görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Jinekolog, spiralin ipliklerini kavrar ve dikkatlice spiralı rahimden çıkarır. Bu işlem takılmasından daha hızlı ve daha az ağrılıdır. Spiral çıkarıldıktan sonra, jinekolog rahim içini ve rahim ağzını kontrol edebilir ve herhangi bir komplikasyon veya sorun tespit edilirse uygun tedavi sağlanır. Hasta, spiralin çıkarılmasından sonra nelere dikkat etmesi gerektiği ve doğum kontrolünde alternatif seçenekler hakkında talimatlar alır.

Çıkarma işlemi hızlı ve minimal ağrılıdır, ancak her hasta farklı olduğundan deneyim kişiden kişiye değişebilir. Çıkarma işlemi sırasında hafif bir rahatsızlık veya kramp hissedilebilir. Spiral çıkarılmasından sonra herhangi bir ağrı veya rahatsızlık devam ederse veya diğer semptomlar ortaya çıkarsa bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.

Spiral kullanmanın birçok avantajı bulunmaktadır:

- Uzun süreli koruma: Spiral, bir kez takıldıktan sonra uzun süreli koruma sağlar. Hormonal spiral tipleri 3-5 yıl, bakır spiral ise 5-10 yıl arası koruma sağlar.

- Yüksek etkinlik: Spiral, diğer doğum kontrol yöntemlerine kıyasla yüksek bir etkinliğe sahiptir. Spiral kullanımında gebelik oranı oldukça düşüktür.

- Hormon içermeyen seçenekler: Bakır spiral gibi bazı spiral tipleri hormon içermez. Bu da hormon kullanımına karşı hassasiyeti olan veya hormonal yan etkilerden kaçınmak isteyen kişiler için ideal bir seçenektir.

- Hızlı tersine çevrilebilirlik: Spiral takıldıktan sonra doğurganlık hızla geri kazanılabilir. Spiral çıkarıldıktan sonra kısa bir süre içinde doğurganlık geri döner.

- Kullanım kolaylığı: Spiral, kullanımı kolaydır ve kullanıcı hatasına bağlı olarak oluşabilecek gebelik riskini azaltır. Ayrıca günlük veya her cinsel ilişkiden önce uygulanması gerekmeyen bir yöntemdir.

- Adet döngüsünü düzenleme: Bazı hormonal spiraller, adet döngüsünü düzenleyebilir ve adet kanamalarını daha hafif ve daha düzenli hale getirebilir.

- Doğum sonrası kullanım: Doğum sonrası spiral kullanımı, hızlı ve etkili bir doğum kontrol seçeneği sunar. Doğum sonrası dönemde emziren anneler için hormonal spiral kullanımı uygun olabilir.

- Rahim kanseri riskini azaltma: Bazı araştırmalar, bakır spiral kullanımının rahim kanseri riskini azaltabileceğini öne sürmektedir.

Spiral enfeksiyonu belirtileri şunları içerebilir:

- Ateş: Spiral enfeksiyonu ateş ile ilişkilidir. Ani yükselen bir vücut ısısı, enfeksiyonun bir işareti olabilir.

- Karın ağrısı: Karın bölgesinde şiddetli ve sürekli ağrı, spiral enfeksiyonunun bir belirtisi olabilir. Bu ağrı pelvik bölgede veya alt karın bölgesinde hissedilir.

- Anormal vajinal akıntı: Kötü kokulu, yeşilimsi veya sarı renkte anormal vajinal akıntıya neden olabilir.

- Ağrılı cinsel ilişki: Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık hissiyle ilişkilendirilebilir.

- Kanama: Adet dönemi dışında veya normalden daha ağır kanamaya neden olabilir.

- İdrar yolu belirtileri: İdrar yaparken yanma hissi, sık idrara çıkma ve idrarda kan gibi idrar yolu belirtileri de görülebilir.

- Genel halsizlik ve yorgunluk: Enfeksiyonlar vücutta genel halsizlik, yorgunluk ve halsizlik hissiyle ilişkilendirilir.

- Baş ağrısı: Bazen baş ağrısı gibi genel belirtilerle de ilişkilendirilebilir.

Spiral enfeksiyonunun belirtileri hafif veya şiddetli olabilir ve enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Eğer bir kişi spiral kullanıyorsa ve yukarıda belirtilen semptomlardan herhangi birini yaşıyorsa bir sağlık uzmanına danışması önemlidir. Spiral enfeksiyonu hızla tedavi edilmelidir. Çünkü tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Spiral ömrü, kullanılan spiral tipine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bakır spiral ve hormonal spiral olmak üzere iki ana spiral türü vardır. Bakır spiral, rahim içinde bakır bulunan ve sperm hareketini engelleyerek doğum kontrolü sağlayan bir cihazdır. Bakır spiral 10 yıla kadar etkilidir, bu nedenle kullanıcılar 10 yıl boyunca aynı spirali kullanabilirler.

Diğer yandan, hormonal spiral progesteron hormonu salgılayarak doğum kontrolünü sağlar. Hormonal spiral 3 yıl boyunca etkilidir. Ancak bu süreler spiral tipine, üreticiye ve kullanıcıların sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Spiralin ömrünü belirlemek ve değiştirme zamanı geldiğinde yeni bir spiral takmak için, bir sağlık uzmanıyla görüşmek ve spiralin kullanım talimatlarına uymak önemlidir.